Özgüvenli Olmak

Özgüven olgusu kişinin ruh sağlığı, başarı ve mutluluğundaki en önemli etkendir. Özgüven ile ilgili yapılmış bütün tanımların ortak noktasında bireyin kendi gücüne olan güveni yatmaktadır. Birey kendi gücüne ne ölçüde güvenirse yapacağı işlerde o ölçüde başarılı olur. Bireyin hem kendini hem de sosyal çevresini ve diğer bireylerle olan ilişkilerini de özgüveni etkilemektedir.

Özgüveni yüksek kişi değiştiremeyeceği koşulları kabul eden, değiştirebileceği koşulları değiştirecek cesareti gösteren bireydir. Huzurludur, mutludur ve çevresini de mutlu eder. Özgüveni düşük kişi ise kendisini başarılı hissetmek için başkalarının onayına ve beğenisine ihtiyaç duyar. Başarısızlıktan korkar ve mücadeleden kaçar, eleştirilere tahammül edemez.

Özgüvensizliğin Nedenleri

Kendine güvensizliğin nedeni çocukluk dönemindeki eleştirel ve baskıcı ebeveyn tutumlarından kaynaklanabilir. Her anne-baba kendi çocuğunun kusursuz olmasını ister bu nedenle de bazı davranışları iyi niyetle de olsa tersi sonuçlar doğurur. Her yaptığı yanlışta çocuğu eleştirme, suçlama, cezalandırma, kıyaslama gibi yaklaşımlar kendine güvensiz bir yapı oluşturur. Tutarsız ve müdahaleci yaklaşım da kişiyi kararsız bir insan haline getirir.

Sonraki yıllarda da, okul hayatında, arkadaş ilişkilerinde,  veya iş hayatında yaşanan küçük gibi görünen fakat duygusal olarak ağır travmalara neden olan sebepler kişinin özgüven sorunu yaşamasına neden olur.  En önemlisi hayatı boyunca bu durum ilişkilerini ve iş hayatını etkiler.  Bir çocuk aile içerisinde sürekli eleştirilmişse bir daha toplum içerisinde ya da otorite konumundaki insanların yanında kendini ifade edemez, heyecanlanır ve kendini kötü hisseder. Yapamadığı şeylerden dolayı da devamında kendine kızma ve suçluluk gibi duygular ortaya çıkar.

 Özgüven sorunu yaşayanların özellikleri

Bu duyguya sahip kişiler ne kadar başarılı olurlarsa olsunlar, ne kadar çok şeye maddi manevi sahip olurlarsa olsunlar yinede sürekli bir eksiklik, yetersizlik, boşluk hissederler. Sorunun bilinçdışı nedenleri anlaşılıp temizlenmedikçe zorlanmaya devam ederler.

Bu kişilerin diğer özellikleri:

• Kendi kendini sürekli eleştirir, olumlu taraflarını önemsizleştirip olumsuz taraflarını abartır. Kendine karşı hiç hoşgörüsü yoktur.
• Sürekli olumsuzluğa odaklanır
• Kendi iç dünyasında hissettiği negatif duyguları dışa da yansıtır.
• Hayal kırıklığı ve başarısız olma korkusunu yoğun yaşar, umutsuzdur.
• Bazı küçük başarısızlıklarını tüm hayatına yayar ve geneller.
• Sahip olduklarına değil, olmadıklarına odaklanır.
• Kendini sürekli başkalarıyla kıyaslar, diğerlerini kendinden daha üstün görür.

Özgüvensizlikten Kurtulmak İçin Ne Yapmalı?

Eksiklikte, yenilgi de başarı gibi hayatın doğal bir parçasıdır. İnsan karşılaştığı her duruma gerçekçi yaklaşmalı, hissedilen çaresizlik, yetersizlik duyguları karşısında yapıcı çareler aranmalıdır. Yaşadıklarını objektif bir şekilde, sağduyulu yorumlamalı, kendini suçlamadan atması gereken adımları atmalıdır. İnsan önce kendine karşı adil olmalı, kendine haksızlık yapmamalıdır.

Kendine güvenmek, güçlü olmak, cesur olmak demektir. Cesur olmak kendine dürüst olmak ve kendi gerçekleriyle yüzleşmeyi gerektirir. Kendimizle yüzleşip kusurlarımızı görüp kabul ettiğimizde ve değiştirebilme çabasını gösterebildiğimizde daha anlamlı ve huzurlu bir hayatımız olur.

Kişinin öncelikle kendini olumlu ve olumsuz olarak birçok yönüyle değerlendirmesi gerekir. başkalarıyla iletişimini, kişiliğini, iş veya okuldaki başarısını, başkalarının kendini nasıl gördüğünü, yeteneklerini yazarak görmesi kendini gerçekliğe çekecektir. Bu alanlarda aslında çok olumlu özelliklerinin olduğunu da fark edecektir.Özgüvensiz olduğunu düşünen kişilerin hangi durumlara nasıl tepki verdiğini ve o anki düşüncelerini, duygularını fark etmeleri çok önemlidir.

Fark ettikten sonra kendine karşı ne kadar objektif, gerçekçi olduğunu değerlendirmesi gerekir. Bu farkındalıktan sonra yavaş yavaş değişimler başlayacaktır. Bazen o kadar fazla içselleştirilmiş yetersizlik, değersizlik duyguları vardır ki üstesinden gelmek uzun zaman alır veya profesyonel yardım gerekir. Psikoterapi desteği ile özgüvensizliğe neden olan geçmiş yaşantılar, maruz kalınan travmalar işlemlenir, benlik saygısı artırılır.

Nihayetinde hayatta en büyük zararı genelde insan kendi kendine verir, bu baglamda en etkili cözüm yinede  ilk  önce bireyin kendine inanması ve saygı duyması diyebiliriz.